BİLİŞİM SUÇLARI TÜRK CEZA KANUNU M.243-244
BİLİŞİM SUÇLARI İNCELEMESİ
(Türk Ceza Kanunu m.243-244)
“BİLİŞİM” VE “BİLİŞİM SUÇU/SUÇLARI” NEDİR?
Bilişim, TDK’deki tanımına göre; “İnsanoğlunun teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişiminde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin özellikle elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve akla uygun bir biçimde işlenmesi bilimi, enformatik” anlamına gelmektedir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere bilişim; insanların teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişimde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve akla uygun bir biçimde işlenmesi bilimidir. Bir diğer tanıma göre ise bilişim, bilginin elektronik ve teknolojik araçlar kullanılarak aktarılmasıdır.
Bilginin elektronik ve teknolojik araçlar kullanılarak aktarılmasındaki süreçte işlenen suçlara da bilişim suçları denmektedir. Bilişim suçu kavramı yerine “internet suçu, bilgisayar suçu, elektronik ortamda işlenen suçlar” gibi ifadeler de kullanılmaktadır. Bilişim suçları ise “siber suçlar” olarak da bilinmekte; bilgisayar, cep telefonu, tablet gibi iletişim araçları veya pos makinesi gibi alışveriş araçları kullanılarak elektronik ortamda işlenen her türlü suç olarak tanımlanabilir.
BİLİŞİM SUÇLARINA İLİŞKİN TÜRK CEZA KANUNU’NDAKİ DÜZENLEMELER
Bilişim suçlarına ilişkin düzenlemeler, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Bilişim Alanında Suçlar” başlığı altında m.243-246 arasında düzenlenmiş bulunmakla birlikte, incelememizin konusu m.243-244 olduğundan aşağıda yalnızca bu maddeler üzerinden inceleme yapılacaktır.
“Bilişim sistemine girme
Madde 243- (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
(2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
(3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(4) (Ek: 24/3/2016-6698/30 md.) Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme
Madde 244- (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.” Şeklindedir.
İlgili maddelerdeki düzenlemeye baktığımızda, Madde 243’te “Bilişim sistemine girme suçu” düzenlenmiş olduğu görülmektedir. Bilişim sistemine girme suçu;
- Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak girilmesi veya orada kalmaya devam edilmesi halinde (Hükmolunacak Ceza; bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası)
- Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak girilmesi veya orada kalmaya devam edilmesi halinde fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde (Hükmolunacak Ceza; verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.)
- Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği verilerin yok olması veya değişmesi halinde, (Hükmolunacak Ceza; altı aydan iki yıla kadar hapis cezası)
- Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izlenmesi halinde (Hükmolunacak Ceza; bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası)
Oluşmakta ve bu maddelerden birini gerçekleştirerek bilişim sistemine girme suçunu işleyen kişiye adlî para cezası veya hapis cezasına hükmolunacağı madde metninde ifade edilmektedir.
TCK madde 244’te ise bilişim suçları kapsamına giren suçlardan “Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçu” düzenlenmiştir. Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçu;
- Kişi tarafından, bir bilişim sisteminin işleyişinin engellenmesi veya bozulması halinde (Hükmolunacak Ceza; bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası)
- Kişi tarafından, bir bilişim sistemindeki verilerin bozulması, yok edilmesi, değiştirilmesi veya erişilmez kılınması, sisteme veri yerleştirilmesi, sistemde var olan verilerin başka bir yere gönderilmesi halinde (Hükmolunacak Ceza; altı aydan üç yıla kadar hapis cezası)
- Bu fiillerin kişi tarafından, bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde (Hükmolunacak Ceza; yarı oranında artırılır.)
- Yukarıdaki maddelerde tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde (Hükmolunacak Ceza; iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası)
İşlenmiş sayılır.
TCK m.244’te geçen Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçundaki ifadeleri de açıklamak gerekirse;
- Verileri Yok Etme veya Değiştirme:Bilişim sisteminden yararlanma yetkisi olan hak sahibinin sisteme kaydettiği kişisel verilerinin yok edilmesi veya değiştirilmesidir. Örneğin, bir kişinin sosyal medya hesabına girerek hesabına ilişkin tüm bilgileri sildikten sonra çıkmak bilişim sistemindeki verileri yok etme suçu oluşturur. Aynı hesapta bulunan bilgilerin değiştirilmesi, örneğin kişinin profilinde kendisini tanıttığı yazı içeriğinin değiştirilmesi de (yaşadığı şehir bilgisinin değiştirilmesi, doğum tarihinin değiştirilmesi, tuttuğu takım isminin değiştirilmesi vb.) verileri değiştirme suçu olarak kabul edilir.
- Sistemi Engelleme veya Erişilmez Kılma:Sistemden yararlanma yetkisi olan hak sahibi kişinin sisteme erişimin engellenmesi suretiyle sistemi engelleme veya erişilmez kılma suçu işlenmiş olur. Örneğin, bir kimseye ait sosyal medya hesabına girdikten sonra, hesap şifresinin değiştirilmesi suretiyle kişinin sosyal medya hesabına giriş yapamaması söz konusu olur bu durumda sisteme erişimin engellenmesi suçu oluşur.
- Sistemi Bozma:Bilişim sisteminin teknik altyapısına uygun bir şekilde çalışmasını veya kullanıcının istediği şekilde çalışmasını bozmak suretiyle işleyişinin bozulmasına neden olmak suretiyle işlenen bir fiildir. Örneğin; internet üzerinden sipariş verilen bir sitenin sipariş bilgilerini daha geç almasını sağlamak için yazılım yoluyla sistemi bozma durumu sistemi bozma suçunu oluşturacaktır.
Şeklinde açıklayabiliriz.
YÜKSEK MAHKEME KARARLARI
3.1 Yargıtay 8. Ceza Dairesinin kararında;
“… Bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girme ve orada kalmaya devam etme ile bilişim sistemindeki verileri bozma yok etme, erişilmez kılma, var olan verileri başka bir yere gönderme suçlarına ilişkin olarak, sanığın, yetkisi olmadığı halde katılan şirkete ait bilişim sistemine girerek orada bulunan verileri alıp kendi kullandığı bilgisayara ve CD’ye aktarması şeklinde gerçekleşen eyleminin bir bütün olarak TCK.nun 244/2.maddesinde düzenlenen suçu oluşturacağı gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi,
Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgeleri açıklamak suçuna ilişkin olarak, sanık hakkında temel hapis cezası alt sınırdan tayin edildiği halde, aynı gerekçelerle adli para cezasına esas birim gün sayısının alt sınırın üstünde belirlenmesi suretiyle hükümde çelişkiye neden olunması, Yasaya aykırı, katılanlar vekili ve sanık … müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükümlerin bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nun 321. maddesi gereğince (BOZULMASINA),…” kararı verilmiştir.
3.2 Yargıtay 8. Ceza Dairesinin kararında;
“…Dava konusu olay; sanığın Türk Hava Yolları A.O.’na ait “Crewduty” uygulamasının görsel içeriğini kopyalayarak aynı özellikte intibaını veren “ekiplog” adlı bir uygulama oluşturduğu ve şirket çalışanlarının şifre girmesi nedeniyle gizli bilgileri depolayıp benzer sitede paralı uygulamaya dönüştürerek menfaat sağladığı iddiasına ilişkindir.
Dosyada mevcut 09.04.2014 tarihli Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü raporu, sanık savunmaları ve dosya kapsamında yer alan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, sanığın üzerine atılı bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girme ve orada kalma suçu işlediğinin kesin ve her türlü şüpheden uzak delille sabit olmadığı anlaşıldığından, verilen kararda hukuka aykırılık bulunmamıştır. …
Gerekçe bölümünde açıklanan nedenlerle Bakırköy 19. Asliye Ceza Mahkemesinin, 15.03.2023 tarihli kararında katılan vekili tarafından öne sürülen temyiz sebepleri ve dikkate alınan sair hususlar yönünden herhangi bir hukuka aykırılık görülmediğinden katılan vekilinin temyiz sebeplerinin reddiyle hükmün, Tebliğname’ye uygun olarak, oy birliğiyle ONANMASINA, …” kararı verilmiştir.
3.3 Yargıtay (Kapatılan) 15. Ceza Dairesinin kararında;
“… Sanığın, deneme amaçlı olarak yaptığı şifre kırma programı sayesinde mağdur … …adına kayıtlı olan elektronik posta adresine tanımlı facebook profil sayfasını ele geçirerek,…’un arkadaş listesinde kayıtlı olan mağdur … ile mesajlaşmaya başladığı ve kontöre ihtiyacı olduğunu söyleyerek …’in cep telefonu numarasına 20 TL için bir ödeme mesajı gönderdiği, mağdur …’in mesajı onaylamasına rağmen kartından çekim yapılmadığı, bu suretle sanığın …’e yönelik olarak nitelikli dolandırıcılığa teşebbüs suçunu,…’a yönelik olarak ise sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçunu işlediğinin iddia edildiği olayda;
…
Sanığın, mağdur … …adına kayıtlı olan elektronik posta adresine tanımlı facebook profil sayfasının şifresini ele geçirmesi ve şifreyi değiştirmesi şeklinde gerçekleşen eyleminin, TCK’nın 244/2 maddesinde belirtilen sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçunu oluşturduğu gözetilmeksizin, suç vasfında hataya düşülerek TCK’nın 244/1 maddesi gereğince hüküm kurulması, Kanuna aykırı olup, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden, 5320 sayılı Kanun’un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca, hükmün BOZULMASINA,…” kararı verilmiştir.
3.4 Yargıtay 15. Ceza Dairesinin kararında;
“… Sanığın işlettiği internet kafeye ait IP numarası üzerinden , katılana ait mail adresini ele geçirip erişilmez kıldığı, mail adresi ile facebook sitesine girdiği ve katılanın arkadaşı ile yazışmaya başlayıp cep telefonunu istediği, bu telefona gelen SMS’e evet demesini isteyerek katılanın arkadaşının telefon faturasına 65 TL para yansıtıldığı, sanığın bu suretle nitelikli dolandırıcılık ve bilişim sistemindeki verileri bozma, yok etme ,erişilmez kılma, veri yerleştirme suçlarını işlediği iddia edilen olayda; sanık savunması, katılan beyanları ile tüm dosya kapsamından, sanığın savunmasının aksine, her türlü şüpheden uzak, mahkumiyetine yeter delil bulunmadığından, sanık hakkında bu gerekçeyle verilen beraat hükümlerinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre; katılan vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle, hükümlerin ONANMASINA,…” kararı verilmiştir.
SONUÇ
Bilişim suçlarına ilişkin düzenlemeler TCK m.243-246 arasında yer almakta olup Madde 243’ “Bilişim sistemine girme suçu”, Madde 244’ te ise “Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçu” düzenlenmiştir. Bu iki madde birlikte ele alındığında bilişim suçunun oluşmasına neden olan hareketlerin birden fazla olduğu anlaşılmaktadır. Günümüzde bilişim suçları gelişen teknolojinin de etkisiyle özellikle sosyal medya hesaplarının ele geçirilmesi, sosyal medya hesaplarındaki bilgilerin değiştirilmesi, sosyal medya hesabının ele geçirilmesinin sonrasında bazı kişilerden para istenilmesi, sosyal medya hesabı şifresinin değiştirilerek hesap sahibi kişinin sosyal medya hesabına erişiminin engellenmesi şeklinde işlenebilmektedir. Örnek Yargıtay kararları göz önüne alındığında bilişim suçuna ilişkin mahkumiyet ve beraat kararları gibi çeşitli kararların verildiği görülmektedir.
Bilişim suçlarının özel bir suç niteliğinde olması sebebi ile kişilerin bilişim suçları alanında uzmanlaşmış, bu konuya hakim olan avukattan hukuki yardım almasının yararına olacağı kanaatindeyiz.
Av. Arb. Çağlar Şaban ALTINYÜZÜK
